Mediacja w pigułce
Czym jest mediacja?
Mediacja jest to proces zmierzający do wypracowania – przy pomocy mediatora – przez uczestników mediacji, akceptowalnego dla nich rozwiązania problemu. Mediacja odbywa się bez obecności sędziego, dlatego uczestnicy mediacji mają przestrzeń na swobodną wypowiedź i wysłuchanie swoich stanowisk, a wypowiedzi stron w czasie mediacji są poufne i nie mogą zostać wykorzystane w ewentualnym procesie sądowym.
Na jakich zasadach
opiera się mediacja?
Dobrowolności
Strony same decydują czy chcą przystąpić do mediacji.
Poufności
Mediator nie może być świadkiem w ewentualnym procesie sądowym, a strony nie mogą w procesie sądowym skutecznie powoływać się na oświadczenia składanie w procesie mediacji.
Neutralności
Mediator jest neutralny wobec przedmiotu sporu.
Mediator nie ma interesu w takim czy innym sposobie zakończenia sporu.
Bezstronności
Mediator nie faworyzuje żadnej ze stron, nie jest pełnomocnikiem którejkolwiek z nich.
Jak przebiega mediacja?
Jak pokazują doświadczenia mediatorów Stowarzyszenia #wartomediować, przebieg każdej mediacji jest inny, ponieważ decydującą rolę w jej procesie mają sami uczestnicy mediacji. Można jednak wyróżnić kilka podstawowych etapów mediacji, których długość może być różna. Pierwsze spotkanie z mediatorem rozpoczyna się zawsze od wyjaśnienia przez mediatora zasad mediacji i rozwiania wątpliwości uczestników dotyczących przebiegu mediacji. Następnie strony na spotkaniach indywidualnych z mediatorem lub spotkaniu wspólnym prezentują swoje stanowiska.
W kolejnym etapie strony wraz z mediatorem próbują wypracować akceptowalne dla obu stron rozwiązanie. W mediacjach mogą brać udział pełnomocnicy stron. Mediacja może, ale nie musi zakończyć się podpisaniem ugody. To, czy do zawarcia ugody dojdzie, zależy wyłącznie od woli uczestników. Każdy uczestnik może na dowolnym etapie mediacji z niej zrezygnować. Mediacja może zakończyć się na pierwszym spotkaniu podpisaniem ugody, jednak spotkań może być kilka. To strony decydują jak często i na jak długą chcą się spotkać w celu mediowania. Uczestnicy wspólnie z mediatorem ustalają czas i miejsce spotkań oraz zasady rozliczeń z mediatorem.
Korzyści
z mediacji
Oszczędność czasu
Uczestnicy nie czekają na rozstrzygnięcie sądu, które w praktyce może zając kilka lat, sami decydują kiedy i gdzie wezmą udział w mediacji oraz kto będzie mediatorem.
Oszczędność pieniędzy
Mediacja kosztuje mniej niż prowadzenie sporu sądowego. Nie ma konieczności opłacania wpisu sądowego, a w przypadku gdy mediacja odbywa się już w trakcie postępowania sądowego i zakończy się ugodą, stronie przysługuje prawo do żądania zwrotu co najmniej części opłaconego wpisu sądowego.
Budowanie relacji
Mediacja nie kończy się arbitralnym wyrokiem, w którym jedna strona wygrywa a druga przegrywa. Strony mediacji mogą w jej trakcie wypracować rozwiązania na przyszłość, często wykraczające poza ramy sporu i otwierające perspektywy na nowe obszary współpracy.
Możliwość wyegzekwowania roszczeń objętych ugodą
Ugoda zawarta w mediacji może zostać skierowana do sądu, a po jej zatwierdzeniu przez sąd ma moc prawną ugody sądowej. W przypadku, gdy jedna ze stron nie wykonuje ugody, zatwierdzona przez sąd ugoda mediacyjna może stanowić tytuł wykonawczy i być podstawą wszczęcia egzekucji.
I wiele więcej…
- trwałość i skuteczność rozwiązań
- wpływ na sposób rozwiązania konfliktu
- zwycięstwo każdej ze stron (win-win)
- poprawa komunikacji
- szybkie zażegnanie konfliktu
- perspektywa kontynuacji współpracy
- równość szans
- ochrona korzystnego wizerunku
- szansa bycia wysłuchanym i usłyszanym
- szansa na pozytywne rozwiązanie konfliktu
- zwrot całości lub części opłaty sądowej
Masz pytania dotyczące mediacji?
Skontaktuj się z mediatorami Stowarzyszenia #wartomediować
Najczęściej zadawane pytania:
Czy udział w mediacji jest obowiązkowy?
Ponieważ mediacja jest procesem dobrowolnym, każda ze stron ma prawo odmówić udziału w mediacji, wybierając sąd.
Jakie korzyści daje mediacja?
Po pierwsze, wybierając mediację strony unikają niepotrzebnego stresu, związanego z procesem sądowym. Po drugie, zyskują na czasie, gdyż sami decydują jak długo będzie trwała mediacja. I wreszcie po trzecie, oszczędzają pieniądze, gdyż ciągnący się latami proces to chociażby niepotrzebne koszty dojazdu do sądu na kolejne rozprawy. A co najważniejsze, w przypadku zawarcia ugody stronom przysługuje zwrot części lub całości opłaty sądowej.
Jak długo trwa mediacja?
Jeśli mediacja jest skierowana przez sąd to trwa ona od jednego do trzech miesięcy. W przypadku mediacji pozasądowej czas jej trwania zostanie ustalony pomiędzy stronami a mediatorem indywidualnie.
Czy mediator może być świadkiem w sądzie?
Mediator ma obowiązek przestrzegać podstawowych zasad mediacji. Jedną z nich jest poufność, która oznacza, że jest obowiązany zachować w tajemnicy wszystkie informacje, które uzyskał w trakcie prowadzenia przez niego mediacji. Ponadto, zgodnie z przepisami, bezskuteczne jest powoływanie się podczas procesu sądowego na informacje uzyskane w trakcie trwania mediacji. Jednakże strony mogą zwolnić mediatora z obowiązku zachowania tajemnicy, i tylko w przypadku gdy obie strony na to się zgodzą mediator może być świadkiem w sądzie.
Czy mediator przygotowuje opinie lub zaświadczenia dla stron?
Ze względu na zasadę bezstronności w mediacji, mediator nie może sporządzać opinii oraz wystawiać zaświadczeń. Mediator po zakończonym postępowaniu mediacyjnym przesyła do sądu – w zależności od rodzaju mediacji – protokół lub sprawozdanie oraz ugodę.
Czy pełnomocnik strony może wziąć udział w mediacji?
Tak. Pełnomocnik w mediacji pełni rolę doradczą w kwestiach prawnych. Może wziąć udział w mediacji wraz ze swoim klientem lub sam, na podstawie pełnomocnictwa.